Khi công nghệ thông tin phát triển, việc truyền tải và truy vấn dữ liệu trở thành một trong những yếu tố quan trọng nhất trong việc nâng cao trải nghiệm người dùng. Đặc biệt, Facebook đã phát triển GraphQL vào năm 2012 với mục tiêu giải quyết các vấn đề mà các hệ thống API truyền thống như REST gặp phải. Vậy GraphQL là gì, nó hoạt động ra sao và tại sao nên sử dụng nó? Hãy cùng khám phá trong bài viết này.
1. GraphQL là gì?
1.1 Khái niệm về GraphQL
GraphQL là một ngôn ngữ truy vấn dữ liệu, cho phép các nhà phát triển yêu cầu chính xác dữ liệu mà họ cần từ server mà không phải nhận thêm dữ liệu thừa. Điều này khác biệt hoàn toàn với các kiến trúc API cổ điển như REST, nơi mà client thường nhận về thông tin không cần thiết.
Khái niệm GraphQL
Giả sử bạn muốn lấy thông tin người dùng X. Với REST API, yêu cầu sẽ trả về toàn bộ thông tin như tên, địa chỉ, số điện thoại, và email của người dùng, dù bạn chỉ cần tên và email. Ngược lại, với GraphQL, bạn chỉ cần gửi yêu cầu cho tên và email, và máy chủ sẽ trả về đúng thông tin này, giúp tiết kiệm băng thông và cải thiện hiệu suất.
1.2 Cách GraphQL hoạt động
Khi client muốn gửi yêu cầu đến server GraphQL, nó sẽ sử dụng phương thức HTTP POST để gửi truy vấn GraphQL. Đây là một trong những điểm khác biệt nổi bật, trong khi REST thường dùng phương thức GET để đọc dữ liệu.
Cách hoạt động của GraphQL
Khi server nhận được truy vấn, nó sẽ sử dụng một trình phân tích truy vấn (query parser) để xác thực định dạng của truy vấn. Nếu hợp lệ, truy vấn sẽ được xử lý qua các hàm resolver, chịu trách nhiệm tạo phản hồi cho client.
1.3 Tính năng nổi bật của GraphQL
GraphQL mang đến nhiều lợi ích cho các công ty lớn như Facebook, Atlassian, GitHub, và GitLab, phục vụ hàng triệu người dùng trên nhiều nền tảng khác nhau. Dưới đây là một số tính năng nổi bật:
- Truy vấn dữ liệu linh hoạt: Client có thể xác định chính xác dữ liệu cần thiết, tránh việc lấy quá nhiều hoặc quá ít.
- Endpoint duy nhất: Chỉ cần một endpoint duy nhất để truy vấn mọi loại dữ liệu, khác với REST.
- Strongly Typed Schema: Sử dụng schema để xác định rõ các kiểu dữ liệu và quan hệ.
- Real-time Data: Hỗ trợ nhận dữ liệu theo thời gian thực thông qua subscriptions.
- Introspection: Cho phép client hỏi server về schema hiện tại.
- Version-free API: Không cần lo lắng về việc quản lý phiên bản API.
- Schema Stitching and Federation: Hỗ trợ kết hợp nhiều schema từ các microservices khác nhau thành một schema thống nhất.
- Truy vấn dữ liệu phân cấp: Khả năng truy vấn dữ liệu theo cấu trúc phân cấp.
2. So sánh giữa GraphQL API và REST API
Mặc dù REST API có một lịch sử lâu dài và đã trở thành kiến trúc phổ biến, GraphQL đã xuất hiện như một giải pháp tiên tiến hơn, với nhiều tính năng tối ưu hiệu suất và khả năng linh hoạt.
So sánh GraphQL và REST
2.1 Hiệu suất
REST API thường gặp vấn đề về over-fetching và under-fetching, làm giảm hiệu suất. Ngược lại, GraphQL cho phép client chỉ yêu cầu đúng dữ liệu cần thiết, giảm thiểu số lượng yêu cầu giữa client và server.
Ví dụ, để hiển thị thông tin người dùng và bài đăng của họ, REST cần nhiều yêu cầu khác nhau, trong khi với GraphQL, cả hai thông tin có thể được lấy trong một yêu cầu duy nhất.
2.2 Mã trạng thái HTTP
REST API sử dụng các mã trạng thái HTTP rõ ràng để báo cáo kết quả của yêu cầu. Nhưng GraphQL hầu như luôn trả về mã trạng thái 200 OK, và thông báo lỗi sẽ được gửi trong phần errors trong phản hồi.
2.3 Phương thức HTTP
REST API sử dụng các phương thức như GET, POST, PUT, và DELETE. Trong khi đó, GraphQL chủ yếu sử dụng phương thức POST cho mọi loại yêu cầu, dữ liệu được xác định ở phần thân yêu cầu.
2.4 Đường dẫn API Endpoint
REST API yêu cầu nhiều endpoint khác nhau cho các tài nguyên khác nhau; ví dụ: /users, /posts/{id}. Ngược lại, GraphQL chỉ sử dụng một endpoint duy nhất cho tất cả những yêu cầu, thường là /graphql.
Đường dẫn API Endpoint
2.5 Ràng buộc Schema
REST API không yêu cầu schema cứng nhắc, dẫn đến sự không nhất quán. Ngược lại, GraphQL sử dụng schema rõ ràng, đảm bảo rằng mọi truy vấn đều tuân thủ đúng định dạng và tránh lỗi.
3. Kết luận
GraphQL là một bước tiến đáng kể trong phát triển API, giúp giải quyết những vấn đề mà các hệ thống API truyền thống như REST gặp phải. Bằng cách cho phép client truy vấn chính xác dữ liệu mà họ cần chỉ trong một yêu cầu duy nhất, GraphQL không chỉ cải thiện hiệu suất mà còn giảm thiểu gánh nặng cho server.
Hy vọng bài viết đã giúp bạn có cái nhìn sâu sắc hơn về sự ra đời của GraphQL và sự khác biệt so với REST API. Hãy tiếp tục theo dõi blog comdy.vn để tìm hiểu thêm những chủ đề công nghệ thú vị khác!